.JPG)
Vestiario de cinema O museo Victoria&Albert de
Londres, dedica una exposición ós traxes do cinema. Baixo o título
“Hollywood Costume”, percórrense as creacións de hábitos para a gran pantalla
dende 1912 até o ano 2012. Baixo tres escenarios aparecen agrupados
innumerables vestidos ou por dicilo doutro xeito, innumerables persoeiros da
sétima arte. Deconstrución, diálogo e finale, son os tres espazos dedicados a
outras tantas lecturas do significante e significado do vestiario na
comunicación audiovisual. Si ben é certo que os
vestidos, a aparencia, é o xeito con que manifestamos a nosa psicoloxía perante
os demais. Cos traxes de escena, esta realidade da semiótica do aspecto toma
natureza hipertrofiada. Cando nos vestimos dun xeito ou outro, tentamos
comunicar un certo estado do interior da persoa. Hai quen procura trasladar a
súa condición económica, ou o seu estado anímico. Hai quen traslada afeccións
musicais ou mesmo inclinacións plásticas. Dende que o vestido non é simplemente
unha representación da clase social ou representación da auctoritas do
personaxe, serve para trasladar á audiencia a nosa realidade individualizada.
Canto na escena, a realidade da confección da personalidade do persoeiro cobra
aínda maior importancia por medio do traxe. Os deseñadores de vestiario teatral
ou cinematográfico, teñen de incorporar ó aspecto parte da esencia das dramatis
personae. O xeneroso ten de aparecer como tal por medio do vestido, o malvado
tamén, e mesmo a secuencia de colorido debe servir para representar parte da
acción da narrativa.
Non soamente son
arduos os traballos de vestiario en películas de época, se non que aquelas que
narran a contemporaneidade, teñen de facelo, dende o punto de vista do vestido,
cunha metalectura da moda que sirva para contextualizar, sublimar e mellorar a
narración fílmica proposta polo director. Moitas son as vestimentas de
películas cargadas de significado que aparecen recollidas nesta exposición
londinense. Por seguir un camiño de ladrillo amarelo, están os zapatos de rubís
vermellos, do Mago de Oz. Poucas veces unha transposición dun conto
tradicional, como os zapatiños vermellos, tivo tanto eco. O filme, e por tanto
os zapatiños, trocaron en significante con forma de zapato o significado da
liberación do espírito cruzando un arco iris. Están tamén vestiarios de época que marcaron
un fito na historia do visionado de invencións contextualizadas nunha certa
data. Elizabeth, María Antonieta ou as Amizades perigosas, son algunhas das
historias de época que aparecen recolleitas na exposición. Poucas heroínas
teñen unha iconografía de vestiario tan marcada e recoñecible como a raína
Isabel. Os seus cabelos vermellos, o traxe con garda infante, as xoias, o
escote, e os aderezos de encaixe, falan por si solos da personalidade imbricada
de potestade e autoridade dunha soberana que se vestía como representación do
poder, na historia e no cine. Doutra banda está a fama de afeccionada á moda,
cos traxes de Rose Bertin, da raíña María Antonieta. Logo, unha posta en escena
da soberana, leva implícito toda unha significación de cores narrativos, de
formas discursivas, de tendencias indicativas e en fin dun universo de roupa
que avanza ó ritmo do avance da política. Tamén ambientada en Francia, “As
amizades perigosas”, a novela de Pierre Choderlos de Laclos, pasa por ser a
máis bela forma das letras francesas. E non pouca esixencia é esta para levala
ó cine. Nas adaptacións realizadas por Stephen Frears e Milos Forman, acadan
trasladar ás vestimentas dos personaxes toda a carga dramática e de luxo, calma
e voluptuosidade, dunha época onde o máis importante traxe era a “robe de
chambre”. O
xénero da femme fatale, ou do eterno feminino aparece na mostra por medio de
traxes levados por Marlene Dietrich en Morocco e Marilyn Monroe en “Some like
it hot”. A moda no celuloide más extrema mesmo que na vida real.
Almorzo en
Tiffany Cando se fala de
traxes de escena, acontece o mesmo que nas aparicións estelares de persoeiros
na vida real. As creacións son tanto mellores canto máis talentos aparecen
convidados para a realización do tableau vivant. Unha das actrices que mellor
incorpora ó seu aspecto vestido os talentos de diversos creadores é Audrey
Hepburn. A musa de varias xeracións, non solo pasou á historia do vestido por
inventar o look Sabrina, cos zapatiños de bailarina, o pantalón pirata e o
jersei de punto, todo moi pegado ó corpo. Se non que tamén contou con sendas
aparicións na escena cinematográfica vestida por Hubert de Ginvechy e Cecil
Beaton. O modisto francés creou para a actriz diversos vestiarios de escena e
de rúa. Sendo os máis coñecidos os de Almorzo en Tiffany e Charada. En ámbolos
dous filmes, a actriz encarna o espírito dunha época, a da era dourada da alta
costura. Daquela non se mercaban bolsos como sinónimo de moda, ou mesmo nin se
mercaba un vestido soamente. As clientas, compraban un conxunto enteiro, co que
se reproducía na rúa o estilismo enteiro inventado polo modisto. Eran mulleres
hiper sofisticadas e perennemente elegantes, eran as donas dos boulevards de
París, os restaurantes de Nova York e as montañas nevadas dos Alpes. A
colaboración do fotógrafo Cecil Beaton no vestiario do filme My fair lady,
habería de supoñer tamén o traslado á grande pantalla dunha época de fin de
século, cando as mulleres combinaban a silueta en S coa estrutura champiñón, os
grandes sombreiros con longas casacas e as plumas inmensas con xoias de perlas
infinitas. Beaton, gran coñecedor da época, tal e como recolle coa súa cámara e
narra no seu libro “O espello da moda”, reproduce impecablemente esa “belle
epoque”, no filme e no corpo miudo de Audrey Hepburn, que luce en branco e
negro nas carreiras de Ascot ou explica como a choiva en Sevilla é unha pura
marabilla. A moda e o modo de facer da vida unha das belas artes, mesmo no
cinema.
Román Padín Otero
