Obras mestras
O valor da moda nunha colección de arte, é tratado por unha exposición en
Estados Unidos. O Costume Institute no Metropolitan Museum of Art de Nova York,
presenta entre o 18 de novembro e o 5 de febreiro a exposición Masterworks:
Unpacking Fashion. Nela móstranse as máis significativas adquisicións feitas
nos derradeiros dez anos para aumentar os fondos de téxtil e moda no museo. O
criterio seguido nesas adquisicións, ten pasado de ser de natureza
enciclopédica nas orixes da institución a ser de procura e custodia de obras
mestras nos tempos actuais. O museo adquire obras icónicas de deseñadores e
modistos que teñen cambiado coas súas innovacións a historia da moda. E que contribuíron
asemade ó avance da percepción da moda como unha forma de arte.
Obras mestras: Desembalando Moda, é
unha exposición que mostra unhas 60 desas pezas. Traxes de dona e cabaleiro, con
datas de orixe que abranguen dende o século XVIII até os nosos días. Os modelos
están dispostos como en caixas de embalaxe, e sobre cada un deles hai fondas
explicacións sobre o que aportaron ó canon da historia da moda.
Conceptualmente a exposición subliña a importancia do coleccionismo de
pezas de deseño e moda, pola súa natureza artística singular. Do mesmo xeito
que o museo serve para custodiar, estudar e arquivar a memoria da pintura,
escultura, novas tecnoloxías ou fotografía, tamén a moda ten de ser preservada
como valor cultural. O seu aporte creativo é obvio. E como representación do
espírito dos tempos ou zeitgeist , a
moda é o máis doado instrumento, pois afonde creatividade e mercado, socioloxía
do gusto e estética. Canto o seu valor como inversión, non ten dúbida que se
está consolidando. Non soamente ten valor polo antigo dos tecidos ou o prezo
dos materiais, como bordados en ouro ou pedras preciosas, se non que tamén, a
biografía do traxe ten importancia. A quen pertenceu, outorga un valor de
colección a un traxe. O aporte estético dunha peza innovadora é outro
considerando para a colección. E en fin, a calidade de orixinal da peza, e o
proceso creativo da mesma, teñen tamén valor.
Hai expostas, dúas pezas do século XVIII, os chamados robe á la française, vestidos á francesa, nos que unha ampla saia
suxeita por unha estrutura de cesta ou panier,
complétase por un corpo que cae en forma de capa sobre ás costas. E un pequeno
peto cobre o peito. É a moda feminina do antigo réxime. Hai tamén o chamado robe á la anglaise ou vestido á inglesa,
que é máis sinxelo que o estilo francés e ten menos volume. Hai tamén exemplos
da silueta de fin de século en S coas creacións de House of Worth. E o fin da
silueta con faixa cun abrigo de ópera de corte kimono, asinado por Paul Poiret
no 1911. O equivalente masculino desa moda é o terno, ou traxe de tres pezas.
Composto por pantalóns longos ou até os xeonllos ou culotte. Chaleco e casaca,
de lonxitude e formas variadas segundo cada momento histórico.
Tanto a forma do panier ou saia
con estrutura elevada, como os cortes das casacas de home con grandes solapas,
aparecen como inspiración para creacións posteriores. E a exposición presenta
un vestido negro bordado de tiras de pvc da deseñadora holandesa Iris van Herpen,
formada na escola de Arnhem, pertencente á colección outono/inverno 2012, que
reproduce unha desas saias con volume do pasado. E as vellas casacas do terno á
francesa, aparecen en traxes dos anos 2000.
Os tamén holandeses, e tamén procedentes da escola de Arnhem,
Viktor&Rolf, están presentes na mostra cun traxe da colección de alta
costura do outono/inverno 2015, que representa un cadro en lenzo co seu marco
dourado, deconstruído. A colección era unha cita ós mestres da pintura do
século XVII holandés, e convertía os cadros en estruturas para ser vestidas.
¡Nunca a ironía sobre a natureza artística da moda foi tan indiscutible! Outro
modelo da colección primavera/verán do 2010 dos deseñadores, chama a atención
na exposición. Un traxe de noite de gala, en silueta princesa con escote palabra
de honra, feito en tul e moiré sintético de seda. Que parece ter sido cortado
por unha serra na altura das cadeiras, de xeito que deixa ingrávida a parte
inferior da saia. Sen dúbida unha invención nunca vista antes, que evoca o
surrealismo. Este movemento aparece directamente noutro modelo asinado por
Gilbert Adrian no ano 1947, que está feito cunha tela estampada por Salvador
Dalí. E no vestido de Elsa Schiaparelli con bordado de Jean Cocteau do ano
1937.
O inglés afincado en Nova York, Charles James, o español afincado en Paris,
Antonio Cánovas del Castillo Rey (Lanvin-Castillo), o tunecino afincado en
Paris, Azzedine Alaïa, están presentes na exposición, con traxes que distantes
no tempo por case que medio século, seguen a cumprir o mesmo obxectivo.
Subliñar o corpo feminino de curvas sinuosas con deseños serea por medio de
traxes feitos con técnicas únicas e remates soamente doados para grandes
mestres.
Os xenios da moda
Nesta colección selecta, comisaria polo curator in charge do museo, Andrew Bolton
e a assitant curator, Jessica Regan, están presentes as creacións maxistrais da
moda e os seus autores. E están con vestidos e accesorios que teñen sido
fundamentais aportes ó bagaxe cultural dos derradeiros 100 anos dende o eido da
moda. Ós xa citados antecedentes das robes
volantes do século XVIII e dos pais da alta costura, Worth, Poiret, súmanse
as grandes mulleres da costura na primeira metade do século. Madeleine Vionnet
está presenta cun vestido de 1929, que se pon en diálogo cun traxe de John
Galliano do ano 1999. Gabrielle Chanel, e a súa casa, están presentes cun traxe
que é epítome do estilo da modista, feito por Karl Lagerfeld como director
artístico da firma dende o ano 1983. Un vestido negro, de manga longa e escote
redondo que aparece profusamente bordado de colleres, cintos e pulseiras, de cadeas douradas, perlas e pedras
preciosas.
Christian Dior coa silueta New Look e
a interpretación que dela fixo o deseñador Raf Simons na colección de alta
costura outono/inverno 2014, cun traxe casaca bordado que semella superpoñer
capas de diversas prendas.
Yves Saint Laurent cos seus estampados de beizos e as cazadoras de pel dos
anos 1960 e 1970 e a interpretación que deses elementos fixo Hedi Slimane na
primavera/verán do 2014.
Están tamén presentes os creadores
xaponeses de vangarda, Comme des Garçons. O enfant terrible da moda francesa,
Jean Paul Gaultier. O sombrereiro prodixioso Philip Treacy. O expoñente da moda
italiana, Gianni Versace. O destacado creador americano Tom Ford, entre outros.
A exposición subliña asemade o labor feito polos comisarios, coleccionistas
e mecenas privados e institucionais da
moda. Homenaxea a apartación á cultura do
que fora comisario do Costume Institute no Metropolitan Museum of Art de
Nova York, Harold Koda. E recórdase dun xeito ou outro, á dona de
estilo e coleccionista norteamericana Iris Apfel, pois as salas da exposición
levan o seu nome. Ó mecenas holandés Han Nefkens, con cuxo apoio contan Viktor&Rolf,
entre outros. Ou á británica Anna
Wintour, editora de Vogue América, que tanta dedicación e excelencia aporta á
moda.
Román Padín Otero
