España de moda Unha exposición no Museo del Traje, en Madrid, revisita a moda española
dende a segunda metade do século XX até os nosos días. “España de moda”, pode
visitarse dende o 13 de maio até o 7 de setembro. Para coñecer mellor a
notoriedade do feito en España na contemporaneidade, fronte á puxanza do feito
en Francia, Italia ou Estados Unidos. O
punto de partida cronolóxico da mostra, coincide logo da Guerra Civil Española
e logo do final da Segunda Guerra mundial. Momentos de recuperación social e
económica. Tempos nos que houbo de facerse un relanzamento da actividade
sartorial, da modistería e da industria téxtil, en tódolos países. Francia,
creou o “Théâtre de la mode”, unhas monecas vestidas de alta costura ordenadas
nun teatriño, que viaxaron por varios países para publicitar a moda de París. Italia
estableceu como nova sede para internacionalizar os seus desfiles a “Sala Branca”
do Pazo Pitti en Florencia, compatibilizando este enderezo con Roma, no caso
dalgunhas casa de alta moda. Estados
Unidos, encabezou a divulgación da moda. Asumindo a nova silueta francesa, e divulgando
ese estilo con vendas en canles como Sears ou J.C. Penney. España,
illada no contexto internacional, avanza cara á recuperación na década dos
corenta, cos modistos organizados na Cooperativa de la Alta Costura Española.
Nomes como Pedro Rodríguez, Herrera y Ollero, Vargas-Ochagavía, visten unha
época, coa mirada posta no mestre Balenciaga. O mestre de todos eles, como era
chamado Cristóbal Balenciaga, non pertencía á Cooperativa de Alta Costura
Española, pero si tiña unha identidade comercial española na época. As
tendas Eisa Costura en Madrid, Barcelona e San Sebastián, eran a súa extensión española
dende Balenciaga París. E cumprían unha función de leitmotiv inspirador nos talleres de alta moda españois. Xa
no ano 1939, Balenciaga adiantouse ó new look de Dior, cunhas modas de
ombreiros caídos, cintura marcada e saia volante. Cando no ano 1947, a
periodista Carmel Snow, chama á silueta “corola” de Christian Dior, “new look”,
o mestre Balenciaga presenta a súa silueta “barril”, unha liña sinxela baseada
na estrutura arquitectónica do vestido. Os vestidos saco, as mangas tres
cuarto, as saias balón, o talle alto, as túnica e mangas morcego, serían os
elementos axiais en coleccións sucesivas, creando dunha moda atemporal. Este
estilo sinxelo e austero, habería de ser o referente para os modistos en
España. Fronte o estilo complexo e opulente de Dior que habería de servir de
referente ós franceses, e tamén a moitos dos italianos. Os cadros de Zurbarán,
de Velázquez, de Goya, inspiran coleccións de xeito directo e compren función
de leitmotiv para toda a moda española. Novos nomes se asentan na escena
española coa ampliación da moda no prêt á porter dos anos sesenta. Manuel
Pertegaz, Elio Berhanyer, Pedro del Hierro e Loewe, amplían o espectro de
clientas, saíndo da costura e facendo roupa para boutiques. Todos eles cun nexo
común de sinxeleza. Unha das imaxes preferidas de Berhanyer, é o tapiz do “Encontro na Illa
dos Faisáns” de Charles Le Brun. Que representa o encontro de Luís XIV e a súa
corte, con Felipe IV e a súa corte, para o desposorio da infanta María Teresa
de Austria con rei francés. Na escena a corte francesa está chea de cor e
opulencia, fronte á corte española que é austera e sobria. Esa sobriedade
latexa na moda española. Nos anos oitenta con firmas como Francis Montesinos e
Agatha Ruíz de la Prada, hai tentacións de abandono da austeridade estilística
hispana. Mais o monocromo de Manuel Piña, Adolfo Domínguez ou Sybilla, recupera
a senda da moda arquitectónica hispana, con formas xeométricas e monocromías. Na
mostra hai unha coda dedicada a noivas, complementos e documentación. Explica o
comisario da mostra Juan Guitérrez, que non é unha exposición de tese, se non
de natureza emotiva. Ocorre que esa emotividade está baseada na tese da
austeridade do estilo axial hispano. Román Padín
Otero
