miércoles, 22 de mayo de 2013

Punk: Chaos to Couture, Galán Fantasma

http://www.estebanmercer.com/?p=10491


Punk: chaos to couture                                                                                            Una exposición en el Metropolitan Museum de Nueva York, titulada, “Punk:chaos to couture” pone de actualidad la relación entre el movimiento punk y la moda.                                                                                                  Unas afinidades electivas, las de la cultura musical de la calle londinense en los años setenta, con la escena de la costura internacional desde esa década, que han generado estéticas contradictorias y sobre todo discursos diversos.                              El punk, surge como una contestación accidental a la situación socioeconómica de los años setenta.                                                                     Tal y como lo explica Vivenne Westwood, en una entrevista concedida con motivo de la retrospectiva neoyorquina. Los movimientos sociales y culturales, no surgen a partir de un decálogo, aparecen espontáneamente y se construyen con comportamientos diversos. El pelo de punta, las ropas negras, los jeans rotos, el tartan, las cadenas, los piercings, los imperdibles, el maquillaje blanco, las hojas de afeitar, los zapatos tipo Dr. Martins, son algunos de los elementos de la iconografía del vestido punk. Estos surgieron espontáneamente y se fueron acumulando hasta crear un imaginario colectivo.                                                           Cuando este conjunto de elementos fueron fagocitados por el sistema de la moda, para interpretarlos como accesorios del consumo burgués, se desnaturalizaron. Lo que inicialmente eran gestos contestatarios frente a lo establecido, contra el buen gusto, contra la tradición o contra la música, reinterpretándola como grito violento y desgarrado. Se acomodan a la vacuidad aparente del sistema de la moda. Lo que era genuino vistiendo a la calle, se convirtió en manierista vistiendo a los salones.                                    Los agentes más notorios en este diálogo del punk con la moda, son los Sex Pistols con Malcolm McLaren como cabeza pensante y Vivienne Westwood, como creadora de looks. En la tienda Sex, comercializaban lo que habría de ser el germen de las colecciones, de la única creadora, Vivienne Westwood, que por ser a contracorriente y por reinterpretar la historia de su país, Reino Unido, de manera deconstruída, se puede considerar como punk en la actualidad. La pléyade restante de casas de costura que toman prestados elementos del punk, como Chanel, Versace, Givenchy, lo hacen de modo retórico. Quizá Rick Owens y Moschino, sean firmas realmente ancladas también en la puridad de lo punk, como la negritud o la ironía.                                                                         ¿Qué se podría considerar como punk, o dadaísta o “á rebours”, en la vestimenta de la actualidad siglo XXI?                                                                     La herencia más integrada del punk en la sociedad, está en la cultura de los piercings y los tatuajes, elementos identitarios del movimiento que se han generalizado en todos los rangos de edad. No resulta pues agiotista llevar el cuerpo taladrado ni pintado. Pero sí podría resultar un revulsivo, llevar camisetas con leyendas polémicas, como aquel “never mind de bollocks”, de los Sex Pistols., o su “God save the Queen”.                                                Que hoy tendrían un equivalente en “catalanes no os queremos” o “Art62: corresponde al Rey”. ¡Eso es lo realmente punk, arriesgar!
Román Padín Otero     

jueves, 9 de mayo de 2013

God save the Queen: punk couture





God save the Queen, Punk!!
O Metropolitan Museum de Nova York, dedica unha exposición á influencia do movemento punk na moda.                                                                            Baixo o título Punk: chaos to couture, a mostra afonda no vestiario e na estética dese estilo de roupas negras, imperdibles, peiteados extremos, tartán e coiro. Facendo un tránsito dende as orixes do aspecto contracultural e ácrata da escena musical londinense e americana dos anos setenta, até o manierismo violento e neogótico recolleito pola industria da moda no século XXI.                                                                                                              A exposición inclúe street wear, de autor anónimo e tamén couture ensembles, asinadas por celebrados deseñadores.                                                                            Como acontece de cotío na museística e na socioloxía urbana hipermoderna, unha teima pertencente á cultura pop que non ten moitos prismas na praxis, remata por ser fondamente poliédrica ó ser intelectualizada polos teóricos. De xeito que un movemento musical, e logo estético e de facto cultural, acaba por ser fío condutor dunha época e inspiración ou leitmotiv dos artistas e artesáns doutros lustros.                                                                                                       O punk que conseguía épater la bourgeoisie, sendo icona de iconoclastia rematou por ser estética para vestir ós salóns de xeito convencional. Sobre ese tránsito dende unha evocada “Saison en enfer” de Arthur Rimbaud, até un “Devil wears Prada” asinado por Lauren Weisberger trata a proposta expositiva. Ou o que é o mesmo dende o “God save the queen” dos Sex Pistols, onde Malcolm Mclaren, parella de Vivienne Westwood na época, actuaba como produtor do grupo e comercializaba roupas de onda punk na súa tenda londinense. Até o “Born this way” de Lady Gaga, onde o neopunk estilista Nicola Formichetti, combina modelos convencionais de xeito que troquen en aspectos tan abxectos como o punk orixinario.                                                             Este teatro da moda, consegue facer iso, converte algo orixinal, espontáneo e único, nunha cousa retórica e baldeira de contido. O aspecto dun punkie como un indio sioux nos anos setenta, viña acompañado dunha cultura musical do ruído, dunha poética de verbas groseiras, dunha actitude política oposta ó conservadurismo de Thatcher, dunha actitude atentatoria contra a propiedade privada apoiando o movemento ocupa, e dunha procura de riscos con drogas e alcohol. Eran unha especie de dadaístas iconoclastas ancorados no pesimismo dun mundo agobiado polas diferencias económicas das clases sociais e polo rigor do establishment. Así un aspecto porco, sen moita hixiene, coa pel branca polo trasnoite e a falta de coidado persoal, con roupas rotas e cheas de imperdibles,obedecía a un decálogo de actitude contra sistema. Levaban pelos tesos coma cepillos para sorprender. Roupas rotas para escandalizar. Eran, violentos e nas mais das veces poucos educados, ágrafos e non poucas das veces de ideoloxías racistas ou sectarias. Un movemento de cambio nun mundo en mal estado para facelo peor.                                                             Eses exemplares únicos foron raptados polo fashion system, igual que Europa fora raptada por Xúpiter disfrazado de touro, para trocalos nun cúmulo de histrionismos comerciais. Os accesorios metálicos foron fagocitados por Chanel. As prendas de coiro foron roubadas por Balmain. Os maquillaxes brancos recolleitos por Shisheido. As perrucas encrespadas popularizadas por Cher en tódalas perruquerías de barrio. E os rotos nos vestidos tapados con imperdibles recolleitos por Versace para facer de Liz Hurley, unha das mulleres mais divulgadas do universo cinematográfico, sexy e pornográfica, e tamén bastante vulgar.                                                                                                     Quizais o bo que xurdiu do punk intelectualizado sexa a popularización dos piercings e tatuaxes que decoran á mocidade actual. Aínda que neso non soamente se olla a herdanza punk, se non tamén o filtro de alta moda de Jean Paul Gaultier, quen tamén tomou prestado do punk movement a saia ou kilt para home. E tamén hai punk no estilo Eduardiano, herdeiro de Vita Sackville West, reinterpretado por Dame Vivienne Westwood, quen fai traxes para uns certos retratos evocadores de Sir John Singer Sargent, cheos de citas burguesas retóricas a un mundo transgresor esquecido entre voluntarismos xuvenís.                Entre saias para homes, aneis nos testículos e polisóns deconstruídos anda o xogo post punk no universo da moda.                                                       Cidadáns vestidos de salvaxes                                                                            De entre tódalas propostas de moda comercial herdeiras do punk, a máis singular é a de Dame Vivienne Westwood. Ela foi de feito a primeira en levar, da man de Malcolm Mclaren, a escena musical do punk a unha colección de moda. Nunha boutique en Kings Road, a parella fixo popularización e divulgación do punk cara a un consumismo ansioso de vangarda. O certo é que a deseñadora, nunha boutique que se chamou “Sex”, “Too fast to live too young to die”, “Seditionaries” ou “Worlds Ends”, empezou vendendo roupa bondage, de aires fetichistas e mesmo pornográficas.A boutique compartía vangarda musical coa tamén popular “Boy” e como non coa moi extrema tenda “Browns”, onde espuxo os seus primeiros modelos John Galliano.                  O paso do tempo fixo que firmas como Moschino, Chanel, Gaultier, Dior, Galliano, Balmain, Ginvenchy, tomaran prestados do estilo punk moitos xiros e manierismos, facendo o que poderíamos chamar punkismo de salón.                                                 Mais a soia deseñadora que tivo unha progresión no punk sen facer autocita complacente, foi a propia Vivienne Westwood, pois logo de facer camisetas con escenas pronográficas como inicio dun look punk nos anos setenta. Acabou facendo traxes de estilo século XVIII, deconstruídos, no século XXI, con estampados da bandeira inglesa desmontada. Ou coa efixie da raíña Isabel, estampada como se fora un alegato daquel single dos sex Pistols. A realidade é que o punk na moda está descafeinado, pero o punk na maison de Vivienne Westwood, vive nunha constante realidade de reinvención a contracorrente para provocar á audiencia estupefacta e sorprendida. Alexander Mcqueen, Thierry Mugler e  Rick Owens, son outras tres casas que teñen asemade un espírito punk, sen retórica. Na era da cultura do espectáculo, moda sen show.
Román Padín Otero