De Costas á Moda
De cotío nos referimos á moda como un feito global dende perspectivas
estéticas, sociolóxicas ou históricas. Hai aínda outros xeitos de estudar o
fenómeno dos vestiarios e a súa representación, como é o caso de dúas
exposicións, arestora abertas ó público, que miran á moda con lente de aumento . A moda
a traveso dun fotógrafo e a moda dende a costas.
Na sede da Fundación Barrié de A
Coruña preséntase a exposición Norman
Parkinson: Siempre con Estilo. A mostra fai por medio de oitenta
fotografías unha visita retrospectiva á obra dun dos máis notables creadores de
imaxes do século XX. Este creador nado no Reino Unido fixo carreira profesional
nas máis senlleiras revistas de moda. Publicou con Harper´s Bazaar e con
Bystander na década dos anos trinta. Durante a guerra serviu como fotógrafo na
Royal Air Force destinado en Francia. Casou tres veces con tres modelos. Na
década dos anos corenta e cincuenta publicou con Vogue. E dende o ano 1964 até
o seu pasamento traballou como free lance. Recibiu entre outras honras o
nomeamento de Commander of the British Empire.
Aínda que dedicou a súa vida profesional na meirande parte á fotografía de
moda, non gustaba de ser adxectivado como tal. E cando era preguntado por tres
verbas que definiran a súa actividade profesional, da cal se consideraba un
artesán e non un artista, non dubidaba en afirmar que esas eran: not a fashion photographer (non un fotógrafo de moda).
O seu estilo pasou por diferentes momentos ó longo do século, como primeira
característica atopamos a de quitar rixidez á fotografía trasladando as sesións
do estudio á rúa. Outorgaba movemento e liberdade ás imaxes que concibía, e
incorporaba asemade ás súas composicións figuras de costas, perspectivas aéreas
e espírito dramatizado.
Grande especializado en fotografía de donas, cando era preguntado polo
espírito que o gobernaba co gallo dos retratos femininos, aseveraba que o xeito
de retratar a unha muller de xeito idóneo era facelo con dignidade. Era un
fascinado das donas altas, delgadas, con rostros e complexión característicos
da metade de século. Nunha volta cando retrataba á célebre modelo americana
Carmen dell´Orefice, houbo de pedirlle á muller que se metera nunha lagoa
dificultosa onde ficaban os flamencos. A modelo fixo a proeza pero antes de tal
acometer, espetoulle ó fotógrafo que logo de disparar o retrato íalle “kiss my ass” (bicar o cu). Esa anécdota
é un bo exemplo de que a moda, tan estirada e ríxida, tan gobernada polos
fotógrafos e os deseñadores, ten de cotío a personaxes que actúan de costas á
moda.
Outra exposición Back Side/ Dos à la
Mode trata asemade sobre a moda vista por detrás. O Musée de la Mode de La Ville de Paris Palais Galliera presenta esta
mostra no seu formato de Hors les Murs. Facendo
unha visión exhaustiva das partes de atrás de vestidos e chaquetas, traxes e
abrigos. De cotío móstrase a moda centrada no fronte, nas caras de quen porta
esa vestimenta. Mais as partes de atrás das vestimentas encerran non poucas
xenialidades e marabillas que desta volta se exhiben na mostra combinadas cas
esculturas de Antoine Bourdelle, pois é o seu museo o que acolle a selección de
vestidos.
Reúnense prendas que abranguen tres séculos dende as costas. Hai casacas e
vestidos e mesmo camisas de forza de época. E aparecen sobre todo subliñadas as
modas do século XX e XXI. Destaca un traxe de festa de tafetá de Cristóbal Balenciaga
asinado no ano 1961-62. Hai un traxe de
Yohji Yamamoto que presenta as costas abertas como se fose un libro aberto de
1996-97. Hai tamén o célebre traxe années 40
con costas de encaixe de Yves Saint Laurent 1970-71, traxes de Thierry
Mugler con alas de anxo nas costas, traxe de Martine Sitbon que representa unha
diagonal cortada ó biés nas costas.
Tamén hai roupas masculinas e moi notablemente unha grande colección de
cazadoras, bombers, chaquetas deportivas e abrigos que teñen as costas
decoradas con letras, anagramas, debuxos e outros grafismos típicos da roupa urbana,
da Ivy League, do college look e das variacións concibidas por deseñadores de
todos o mundo que gustan de decorar as costas. Á veces hai que ir de costas á
moda.
Dorso espido, dorso
escrito
As costas definiron a silueta do traxe á francesa robe á la française, onde unha variación dun quimono convertíase en
capa incorporada ó traxe dende os ombreiros até os pés. Logo o recolleito no
dorso formou un polisón, houbo tamén
saias á la polonaise ou á l´inglaise segundo
cantas voltas leve ese pequeno fardo colocado no dorso. O dorso cuberto oculta
ademais a faixa, cando nos anos 1920 Rita
de Acosta Lydig, unha bela dama da alta sociedade neoiorquina do inicio do
século vinte, asiste ó Metropolitan Opera
House , levando un rigoroso vestido no fronte que nembargante deixa o dorso
espido, declarase a morte da faixa. O dorso nos anos corenta ten forma de
rectángulo e no New Look de Christian
Dior é redondeado. Nos anos setenta empézase a escribir nos dorsos das
cazadoras por inspiración da roupa deportiva e nos anos oitenta cos vestidos
saco popularízase o dorso espido.
Na mostra de París hai dúas senlleiras pezas de moda española. O vestido
touro de Sybilla do ano 1991, que é unha
serea negra co dorso espido e debuxado con fíos que sosteñen un debuxo
ingrávido. E unha parka de Zara do ano 2016 da colección de Blanche e Pauline
Nouchi que leva escrito no dorso I really
don´t care do u (realmente non me importa, a ti?).
Román Padín
Otero
